Journal of Research in Turkic Languages, Volume 5, Issue 2, pp. 37-49
ABSTRACT
Language has been at the center of thinking, knowing, and questioning processes from ancient times to the present day, emphasizing its significance in human life. Due to its inherently multidimensional nature, language exhibits a complex structure. As a result of this complexity, it is associated with different fields, and various terms and definitions are used to describe the syntax of language structures. Although significant research has been conducted on Turkish syntax within the scope of Turkish grammar studies, the lack of a solid theoretical framework has hindered the ability to achieve the expected impact on language education. Therefore, diverse perspectives have emerged in language teaching, leading to debates on grammar. In this study, Ömer Seyfettin's story titled "Ant" has been analyzed in terms of sentence elements. The study adopts a qualitative approach, and the elements of the sentence are identified through document analysis. Based on the findings, the frequent use of short sentences and the higher density of verbs compared to other sentence components are explained. After eliminating ellipses, 90 subjects (11.5%), 230 verbs (29.44%), 134 objects (17.15%), 100 locative complements (12.8%), 98 adverbs (12.54%), 55 covert subjects (7.04%), and 74 elements outside the sentence structure (9.47%) were identified, totaling 781 sentence elements. As a result of the study, a total of 316 sentences and 1724 words were tabulated to present the numbers and percentages of verbs, subjects, covert subjects, objects, locative complements, adverbs, and elements outside the sentence structure in the story.
Keywords: Elements of the sentence, Language, Tale, Turkish grammar, Syntax
ÖZ
Dil insan yaşamının önemine uygun olarak ilk çağlardan günümüze kadar düşünme, bilme ve sorgulama süreçlerinin odağında olmuştur. Bu yüzden doğası gereği çok boyutlu olduğu için karmaşık bir yapı sergiler. Bu karmaşık yapının sonucu olarak farklı alanlarla ilişkilendirilir ve farklı terimler, tanımlar kullanılarak dilin söz dizimi yapılarının betimlendiği görülür. Türk dilbilgisi çalışmaları kapsamında Türkçenin söz dizimi alanında önemli çalışmalar yapılmış ancak belli bir kurala dayandırıldığı için çalışmalarda kuramsal çerçeve belirlenemediğinden elde edilen sonuçların dil eğitiminde beklenen etkiyi sağlayamadığı görülmüştür. Bu sebeple dil öğretiminde farklı görüşler dil bilgisini tartışılır hale getirmiştir. Bu çalışmada Ömer Seyfettin’in Ant adlı hikayesi cümlenin unsurları bakımından incelenmiştir. Çalışma nitel bir çalışma olup doküman analizi yöntemiyle cümlenin unsurları metin üzerinde belirlenmiştir. İncelemede elde edilen bulgular eşiğinde kısa cümlelerin kullanılması fiillerin sayıca diğer cümle öğelerinden yoğunluk fazla olmalarının sebebini açıklar niteliktedir. Eksiltili cümlelerin çıkarılmasından sonra 90 fail (11.5), 230 fiil (29.44), 134 nesne (17.15), 100 yer tamlayıcısı (12.8), 98 zarf (12.54), 55 gizli fail (7.04) ve 74 cümle dışı unsur (9.47) tespit edilmiştir. Toplamda 781 öğe tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucu olarak toplamda bulunan 316 cümle ve 1724 kelime tablo olarak hikayedeki fiil, fail, gizli fail, nesne, yer tamlayıcısı, zarf ve cümle dışı unsurların sayıları ve yüzdelikleri verilmiştir.
Keywords: Cümlenin unsurları, Dil, Öykü, Türk dilbilgisi, Söz dizimi